An Rìoghachd Aonaichte9 _z J4l SAa
| United Kingdom | |
|---|---|
 Bratach |
 Gearradh-arm |
| |
| Laoidh Nàiseanta | |
| "God Save the Queen" | |
| Sluagh-ghairm nàiseanta | |
| rìoghail: "Dieu et mon droit" (Fraingis) "God and my right" | |
| Cànan(an) oifigeil | Beurla |
| Mion-chànan(an) | co-oifigeil: Gàidhlig, Gaeilge, Cuimris, A' Bheurla Ghallda, Beurla Ghallda Uladh, Còrnais |
| Prìomh-bhaile | Lunnainn |
| Baile as motha | Lunnainn |
| Riaghaltas | monarcachd bhun-reachdail (Siostam pàrlamaideach) |
| Ban-rìgh | Ealasaid II |
| Prìomh-mhinistear | Theresa May |
| Stèidheachadh | |
| Seumas VI na h-Alba | 1 an Cèitean 1707 |
| Achd an Aonaidh | 1 am Faoilleach 1801 |
| Cunnradh “Anglo-Irish” | 12 an Giblean 1922 |
| Farsaingeachd | |
| Iomlan | 244820 km² (79mh) |
| Uisge | 1.34 % |
| Àireamh-shluaigh (2007) | |
| Iomlan | 60,975,000 (22na) |
| Dlùths | 246/km² (48mh) |
| LTD/CCC (2006) | |
| Iomlan | US$2.270 trillean (6mh) |
| gach pearsa | US$37,328 (13mh) |
| Roinn tìde | GMT (UTC+0) |
| as t-samhradh | BST (UTC+1) |
| Ruith-airgid | Punnd Sasannach |
| Prìomh àrainn-lìn | .uk |
| Còd Àireamh fòn | 44 |
Is e stàit anns an Roinn-Eòrpa a tha anns an Rìoghachd Aonaichte.[1][2][3][4][5]
Eachdraidh[deasaich | deasaich an tùs]
Bha na trì rìoghachdan fo aon mhonarcachd on bhliadhna 1603 nuair a fhuair Rìgh Seumas VI seilbh air cathair-rìgh Shasainn agus grèim air "rìoghachd" na h-Èireann an dèidh bàs bànrigh Ealasaid I de Shasainn, am monarc mu dheireadh bho theaghlach nan Tudor.
Chaidh an stàit a stèidheachadh ann an 1707 an dèidh aonadh eadar pàrlamaid Alba agus pàrlamaid Shasainn. As dèidh Ar-a-mach nan Èireannaich Aonaichte ann an 1798, chaidh Èirinn a-steach air an aonadh pàrlamaideach - cha robh a mhòr-chuid de mhuinntir na h-Èireann taiceil ri riaghail Shasannach co-dhiù.
Ann an 1688 chaill an Rìgh Seumas II (Seumas VII na h-Alba) a chrùn agus chaidh a nighean fhèin agus mac a pheathar as an Òlaind na àite. Rinn an fheadhainn a bha fhathast a' cur taic ris an Rìgh Seumas, na Seumasaich, trì ar-a-machan ann an 1715, 1719 is 1745 gus a chrùn a thilleadh dha. Aig crìoch a' ghnothaich, chaill mòran mhorairean Albannach na h-oighreachdan aca.
Bha an dùthaich gu mòr an sàs ann an tràilleachd thar a' Chuain Shiar eadar an 16mh Linn agus an 19mh Linn. Thachair an t-Ar-a-mach Aimeireagach ann an 1776; ann an 1783, dh'aithnich a' Bhreatann Mhòr gun robh na Stàitean Aonaichte neo-eisimeileach.
Aig deireadh an t-seachdamh linn deug, bha an Rìoghachd Aonaichte an sàs anns na Cogaidhean Napoleon Bonaparte, gu sònraichte anns an Spàinn.
Ann an 1921 chaidh roinneadh air Èirinn a chruthaich Saorstàit na h-Èireann (anns an robh 26 siorrachdan, no contae, a dh'fhàg an Rìoghachd Aonaichte) agus Èirinn a Tuath, 6 siorrachdan Ultach a dh'fhan anns an Rìoghachd Aonaichte. Ann an 1937 thilg muinntir na saorstàit dheth ùghdarras an Rìgh agus stèidhicheadh Poblachd na h-Èireann.
Faic cuideachd[deasaich | deasaich an tùs]
- Alba
- Sasainn
- A' Chuimrigh
- Èirinn a Tuath
Iomraidhean[deasaich | deasaich an tùs]
- ↑ Map-balla an t-Saoghail, Stòrlann Nàiseanta (2003), ISBN 0007692714
- ↑ Dùthchannan aig SMO
- ↑ Am Faclair Gàidhlig-Beurla, Colin Mark, foillsichte aig Routledge, Lunnainn (2004), ISBN 0-415-29761-3
- ↑ Am Faclair Beag
- ↑ Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)
